Een negentiende-eeuwse Ierse wiskundige, sir William Rowan Hamilton, bedacht het volgende probleem: ‘Gegeven een aantal steden (N), met bekende afstanden daartussen, wat is de kortste route waarlangs al deze steden worden bezocht met het terugkeren naar de beginstad?’ Het probleem oogt op het eerste gezicht niet onoplosbaar, maar naarmate het aantal steden groeit, wordt de tijd dat het kost om de oplossing te vinden exponentieel langer. Een efficiëntere manier om een antwoord te berekenen is volgens het genetische algoritme. Deze methode heeft zijn oorsprong in de evolutie en geeft geen exacte oplossingen voor problemen maar benadert deze in grote mate. Hoe dit in de natuur werkt en kan worden toegepast op het handelsreizigersprobleem wordt nauwgezet uitgelegd in het volgende artikel van Mark Kooijman.
Mark Kooijman studeert momenteel af in scheikunde aan de Universiteit Utrecht.
Lees verderIn exacte wetenschappen is het bij het zoeken naar oplossingen vaak handig om eerst te kijken naar de oplossingen die er in de natuur voor vergelijkbare problemen zijn gevormd. Aan de andere kant kan het bij het toetsen van hypotheses over de natuur handig zijn om de natuur eerst na te bouwen. Op deze manier wordt met behulp van de artificiële intelligentie veel vooruitgang geboekt op het gebied van evolutie (zie hierover het artikel van Mark Kooijman in ditzelfde nummer). Maar tegelijkertijd blijkt een evolutionaire methode van berekenen vaak veel efficiënter dan een exacte methode. Ella Keijzer legt in het volgende artikel aan de hand van vele voorbeelden uit op welke manier dit gebeurt en wat hierbij allemaal komt kijken.
Ella Keijzer heeft Cognitieve kunstmatige intelligentie gestudeerd aan de Universiteit Utrecht en volgt tegenwoordig de master Mediatechnology in Leiden.
Lees verderIn het Tropenmuseum was er van 2 februari tot en met 9 mei 2007 een expositie genaamd ‘Che! Een commerciële revolutie’. De ongekende beroemdheid van Che Guevara’s portret stond hierin centraal. De groeiende faam van deze foto heeft in de loop van de tijd gezorgd voor een langzame vervaging van de originele betekenis ervan. Het wordt duidelijk dat de foto is toegeëigend, en, niet minder belangrijk, kon worden toegeëigend door een uiteenlopende groep van mensen met verschillende belangen. Hierdoor geïnspireerd is het onderstaande artikel ontstaan. De schrijfster probeert te achterhalen hoe nou juist déze foto van déze man een roem ten deel viel die wellicht groter is dan die van de Mona Lisa of Madonna.
Maud Dahmen studeert Psychobiologie en Filosofie aan de Universiteit van Amsterdam.
Lees verderVan 20 januari tot en met 30 april 2007 was er in het Gemeentemuseum Den Haag een ode aan the Sixties. Aan de hand van allerlei objecten, beeld en geluid kon de bezoeker zich laten onderdompelen in dit decennium dat alweer zo lang voorbij lijkt. De jaren zestig worden nog altijd met name geassocieerd met rebellie, het doorbreken van taboes, het schoppen tegen conventies. Jetske van Heemstra bezocht deze tentoonstelling en vraagt zich af deze rebellie wel precies inhield wat wij denken, en of wij er in deze tijd nog altijd lering uit trekken.
Jetske van Heemstra studeert sinds 2003 Sociologie en Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam.
Lees verderVan oudsher is de mens geconfronteerd met angsten, met name voor ziekte en dood. Tegenwoordig proberen we mysterieuze ziekte- of sterfgevallen te verklaren met behulp van de wetenschap. Als achttiende-eeuwse boer lag een andere logische verklaring voor de hand: hier is een monster aan het werk geweest. Legendarische monsters hebben de opkomst van de wetenschap lang niet allemaal overleefd. Dat gaat echter niet op voor de vampier; een degelijk ontwikkeld monster dat zich met het veranderen van de tijd weet aan te passen.
Sabrina Verbeek is in 2005 afgestudeerd aan de Vrije Universiteit in Engelse letterkunde. Dit artikel is afgeleid van haar doctoraalscriptie. Momenteel rondt zij de master Redacteur/editor aan de Universiteit van Amsterdam af.
Lees verderDoor de toenemende globalisering gaan culturen steeds meer op elkaar lijken. Vietnamezen kijken naar Zuid-Amerikaanse soaps en Oeganda heeft een postzegel ontworpen ter nagedachtenis aan Lady Diana. Met de globalisering dreigt eenwording van de publieke ruimte. Maar hoe ver gaat deze eenwording en is globalisering wel zo’n revolutionaire ontwikkeling?
Mineke Schipper is hoogleraar Interculturele literatuurwetenschap in Leiden en schrijft romans. Voor haar inmiddels over de hele wereld vertaalde boek Trouw nooit een vrouw met grote voeten kreeg ze in 2004 de Eureka Prijs voor het beste non-fictieboek. Haar nieuwe roman Vogel valt vogel vliegt is onlangs gepubliceerd.
Lees verderalle edities
zoeken + vakgebieden
random editie
vorige editie
volgende editie naar boven
Taalgebruik is een typisch menselijke eigenschap. Volgens sommigen is het zelfs deze eigenschap die ons wezenlijk onderscheidt van de rest van het dierenrijk. Wat voor een evolutionair proces heeft het mogelijk gemaakt dat wij wel een taal ontwikkeld hebben en dieren niet? Was dit een langzame ontwikkeling, onderdeel van een meer algemeen adaptief proces, of is er sprake geweest van revolutionaire wending in de ontwikkeling van de menselijke soort? Op deze vraag bestaan uiteenlopende antwoorden. Jelle Zuidema beschrijft hier verschillende mogelijke scenario’s en legt uit hoe we hierover kunnen denken.
Jelle Zuidema is computationeel taalkundige, met speciale interesse in taalevolutie en taalverwerving. Hij studeerde kunstmatige intelligentie in Utrecht en promoveerde in 2005 aan de universiteit van Edinburgh in Schotland. Sinds 2004 werkt hij aan de Universiteit van Amsterdam aan onderzoek naar het automatisch leren van grammatica. Recentelijk ontving hij een Veni-beurs, voor onderzoek naar het automatisch ontdekken van grammaticaregels in (kinder)taal, vogelzang en communicatie van andere diersoorten. Hij geeft ook onderwijs in de master Logic en de master Cognitive science.
Lees verderIn een eerder artikel in BLIND! (nummer 2) betoogde Annemie Ploeger dat de evolutionaire psychologie een eenzijdig beeld geeft van de stand van zaken in de evolutionaire biologie. De waarde van de evolutionaire ontwikkelingsbiologie voor de evolutionaire psychologie zou onderschat worden. In het huidige artikel beschrijft zij een concrete toepassing van kennis uit de evolutionaire ontwikkelingsbiologie op de psychologie. In hoeverre kan de evolutie van vroege embryonale ontwikkeling iets zeggen over het ontstaan van psychische stoornissen zoals schizofrenie?
Annemie Ploeger studeerde af in psychologie. Zij werkt momenteel aan de Universiteit van Amsterdam aan een proefschrift over de rol die de evolutionaire ontwikkelingsbiologie kan spelen in de ontwikkelingspsychologie. Zij geeft ook onderwijs over evolutionaire psychologie.
Lees verderMet de ontdekking van genetische modificatie werd in de wetenschap een nieuwe weg ingeslagen. Het werd mogelijk om zeer gericht veranderingen aan te brengen in organismen. Van genetische modificatie wordt nu zeer frequent gebruikgemaakt en sinds 1994 wordt de methode toegepast in de landbouw en voedselindustrie. Deze toepassing is niet altijd onomstreden geweest, maar met de blik op de toekomst en op de toenemende schaarste van middelen is de weerstand afgenomen. Het leek erop dat genetisch gemodificeerde gewassen hiervoor een oplossing konden bieden. Het woord duurzaamheid was hierbij het toverwoord en werd genoemd zodra er een onderzoek of toepassing op dit gebied ter sprake kwam. Het is een containerbegrip geworden dat zeer buigzaam is gebleken. Om onderzoek op een goede manier te richten op duurzaamheid is het van belang dat er duidelijkheid in de definitie komt.
Jeroen Melief is afgestudeerd als Medisch bioloog aan de Universiteit van Amsterdam. Hij heeft een afstudeeronderzoek gedaan naar de mogelijkheden van groene genetica voor duurzame ontwikkeling.
Lees verderVroeg of laat vraag je het je af: hoe is ons heelal ontstaan? Wetenschappers zijn al sinds mensenheugenis op zoek naar een antwoord op deze vraag. In dit artikel analyseren Iris Groen en Sjoert van Velzen drie theorieën over het ontstaan van ons heelal. Naast de theorieën van de wetenschappers Leonard Susskind en Lee Smolin bespreken ze ook de theorie van Intelligent Design, die ervan uitgaat dat er een ontwerper aan het werk is geweest. Op het niveau van de evolutietheorie is Intelligent Design niet meer serieus te nemen. Is dit in de kosmologie ook zo?
Iris Groen en Sjoert van Velzen hebben afgelopen jaar hun bachelor Bèta-gamma aan de Universiteit van Amsterdam afgerond. Groen doet daar momenteel de research master Cognitive science en de master Wetenschapsfilosofie. Van Velzen doet een master Particle physics en een master Astrophysics aan dezelfde universiteit. Dit artikel is eerder verschenen in het februarinummer van De Gids in 2007.
Lees verder