Kan iemand helemaal goed of helemaal slecht zijn? De strijd van goed tegen kwaad is een thema van alle tijden. Het was ook het thema van The Strange Case of Dr Jekyll and Mr Hyde, dat eind negentiende eeuw door Robert Louis Stevenson werd geschreven. In dit artikel analyseert Elisa Hermanides hoe Stevenson deze strijd benadert. Het boek valt niet los te zien van de context: het victoriaanse tijdperk waarin Stevenson leefde.
Lees verderHoe komt het dat het overgrote merendeel van ons, zonder het wetboek te kennen, nooit in overtreding is? Joep van der Vliet beschrijft in dit artikel niet alleen hoe het recht gevormd wordt door mens en samenleving, maar mens en samenleving andersom ook door recht worden gevormd. Van der Vliet belicht de achtergronden van het rechtssysteem op een nieuwe manier, waarmee de lezer het recht van een andere kant dan gebruikelijk kan bekijken.
Lees verderDe ondergrondse wereld van de criminaliteit spreekt sterk tot de verbeelding. Je zou denken dat we dieven en moordenaars zo snel mogelijk willen vergeten, maar we plaatsen daarentegen de nadruk op de gruwelijkste exemplaren en produceren er een enorme hoeveelheid boeken en films over. De nooit opgeloste zaak rond seriemoordenaar Jack the Ripper is een van de grootste inspiratiebronnen op dit gebied. Zelfs na honderdtwintig jaar wordt er nog gespeculeerd over wie de dader was. Jeroen van der Meer, evenzeer geïnspireerd, zet voor ons de belangrijkste verdachten in de zaak The Ripper op een rijtje.
Lees verderIn klassieke sprookjes strijden de goeden tegen de kwaden, wit tegen zwart. Grijs bestaat niet. Maar in de wereld om ons heen is puur kwaad of goed moeilijk te vinden. Een crimineel is niet per definitie een slecht iemand. Een slechte daad, zoals stelen, kan een dief doen voor een goed doel, zoals het in…
Lees verderIn het publieke domein is de biologische achtergrond van crimineel gedrag een gevoelig onderwerp. Binnen de wetenschap wordt hier echter volop onderzoek naar gedaan. Liever spreekt men overigens over biopsychologische factoren die tot crimineel en/of antisociaal gedrag leiden, omdat juist uit biopsychologisch onderzoek blijkt dat omgevingsfactoren een significante rol spelen bij het ontstaan van dergelijk gedrag. De Vente en Michon presenteren een overzicht van huidige kennis op dit gebied, waarbij zij betogen dat inzicht in de biopsychologische basis van crimineel gedrag van fundamenteel belang is voor de ontwikkeling van therapie en interventiemogelijkheden.
Lees verderGodslastering klinkt als een vergrijp dat na de Tweede Wereldoorlog binnen het christendom niet meer serieus is genomen. Niets is minder waar. In 1966 schreef Gerard van het Reve een expliciete scène over God als ezel in een erotische scène. Van het Reve wilde zich zuiveren van de kritiek van Tweede Kamerlid Van Dis (SGP) dat hij een godslasteraar zou zijn. Het kwam tot een tenlastelegging. In dit artikel analyseert Inge van der Bijl het verloop van deze rechtzaak, in het bijzonder het geruchtmakende hoger beroep.
Lees verderSeks associëren we niet direct met criminaliteit. Een duik in onze wetboeken laat echter zien dat er flink wat wetgeving over seksueel gedrag te vinden is. Het betreft niet enkel strafrechtelijke maatregelen bij verkrachting en kinderporno, maar ook regels over ‘schunnige boekjes’. Gert Hekma laat aan de hand van een historisch overzicht zien dat wetgeving rondom seks een fenomeen van alle tijden is. Hij betoogt niettemin dat vrijwel alle wetgeving in dit domein onzinnig en overbodig is en plaats zou moeten maken voor een alternatief beleid waarin seksuele politiek en seksueel burgerschap een belangrijk deel uitmaken van onderwijs en samenleving.
Lees verderMichel Foucault was een Franse filosoof die leefde van 1926 tot 1984. In zijn leven heeft hij vele boeken geschreven waarin hij kernbegrippen zoals waarheid, macht, lust en ‘het zelf’centraal stelde. In het boek Surveiller et Punir beschrijft hij de werking van de criminaliteit en de gevangenis. In een gevangenis wordt volgens hem niet alleen de vrijheid van een veroordeelde ontnomen, maar wordt de veroordeelde ook tot misdadiger gemaakt. Hoewel de gevangenis criminaliteit zou moeten tegengaan, vervallen veel ex-gedetineerden tot recidive. Toch wordt de gevangenis als apparaat aangehouden door de politiek. Dit leidt tot de vraag of de politiek de criminaliteit wel wíl tegengaan of dat zij de criminaliteit juist gebruikt.
Lees verderIn de vele films en televisieseries over de forensische recherche worden misdaden moeiteloos opgelost met behulp van DNA-bewijs. Met DNA wordt keihard aangetoond of een verdachte schuldig is of niet. Maar in de echte wereld blijkt DNA-bewijs helemaal niet zo zwart-wit. Het bewijs moet worden geïnterpreteerd en hierbij kunnen fouten worden gemaakt. Een bekend en uitgelezen voorbeeld hiervan is de Schiedammer parkmoord waarbij een verdachte onterecht schuldig was bevonden. In dit artikel beschrijft Lonneke van der Velden wat er mis ging in deze zaak en bespreekt zij de vraag wie verantwoordelijk is bij wetenschappelijke onzekerheid over DNA-bewijs.
Lees verderHet spuiten van graffiti gaat niet alleen om de kick, het is onderdeel van een bepaalde levensstijl. Hoe groter de kans dat je gepakt wordt, des te meer respect dwing je af bij andere graffitikunstenaars. Wat geeft het voor gevoel om ‘s nachts een trein te bespuiten? En hoe verloopt het politieonderzoek naar de daders? In dit artikel geeft Diane Romashuk een beeld van een groep Nederlandse graffitispuiters.
Lees verder