‘We are dwellers on the threshold between the real and the virtual; we are unsure of how to cycle-through between our online and offline lives.’
Sherry Turkle in Multiple Subjectivity and Virtual Community, 1997.
Vijftien jaar geleden schreef Sherry Turkle, Amerikaans sociologe gespecialiseerd in hoe mensen zich verhouden tot technologie, dit. Ze schetst een mooi beeld van de mens die zich bevindt op de drempel tussen de virtuele en de fysieke wereld, schakelend tussen het ‘online’ en ‘offline’ leven.
Vijftien jaar later is de grens tussen online en offline en virtueel en reëel niet zo duidelijk meer te trekken. De virtuele wereld is letterlijk dichterbij gekomen met de touchscreen en de webcam, met de iPhone, de BlackBerry en de laptop, en met draadloze netwerken in cafés, openbare gebouwen en openbaar vervoer. De virtuele wereld is inmiddels zodanig verweven met onze alledaagse omgeving dat het de vraag is of we nog wel van een tegenstelling kunnen spreken. Misschien bestaat Turkles threshold niet meer en leven we inmiddels in een hybride werkelijkheid waarin virtueel en fysiek onlosmakelijk verbonden zijn.
Deze editie opent met een Redactioneel waarin wordt toegelicht wat wij verstaan onder virtualiteit. Promovendus Michael Stevenson belicht in zijn Engelstalige artikel After virtuality: a postmortem on early internet culture hoe het idee van virtualiteit is veranderd ten opzichte van de heersende opvattingen in de jaren ’90, toen internet net ontstond.
In mei organiseerde het Dutch Electronic Art Festival een debat over de augmented society. Onze redacteur was erbij en doet verslag in Augmented society – de toekomst van de virtueel verbeterde openbare ruimte.
Zelfs een concreet gegeven als voedsel speelt zich niet langer alleen af in de fysieke wereld, zoals wordt aangetoond in Globale handel, lokale gevolgen dat onze redacteur Petra van der Kooij schreef naar aanleiding van een interview over voedselspeculatie met expert Rens van Tilburg.
Een hot item in het denken over virtualiteit is de vraag hoe het virtuele intermenselijke relaties beïnvloed. In deze editie besteden we aandacht aan zowel de negatieve als de positieve effecten van sociaal contact via internet. Niels Baas doet onderzoek naar cyberpesten en schreef een column over het fenomeen bangalijstjes: wie op nummer één staat heeft de twijfelachtige eer de grootste slet van de school te zijn.
Gelukkig kan online contact ook tot échte liefde leiden, bewijzen Amanda en Patrick in de documentaire Liefde in tijden van internet die Bram van Splunteren maakte voor de VPRO. Deze mozaïekvertelling, hier online te bekijken, toont de verleidingen, het verslavende, de verveling en de valkuilen van de virtuele liefde. Het begeleidende artikel Verliefd op een fantasie door Jesse van der Lee plaatst de documentaire in een wetenschappelijke context.
Speciaal voor Blind ontwikkelde interdisciplinair ontwerper Marijn Schilling de Lach-o-matic: een virtuele, speelse manier om online communicatie te onderzoeken.
De redactie wenst u veel leesplezier!
Eind maart 2012 was er ineens grote ophef over de zogenaamde bangalijsten. Dit nieuwe, online fenomeen was reden voor grote media-aandacht. In deze column wordt besproken of al deze ophef wel terecht is en of er wel sprake is van een probleem dat diep in onze samenleving zit.
Lees verderDocumentairemaker Bram van Splunteren maakte voor de VPRO de documentaire
Liefde in tijden van internet over de invloed van sociale media op ons liefdesleven. Deze mozaïekvertelling toont de verleidingen, de verveling, de verslaving en de valkuilen van virtuele liefde.
De documentaire is hier online te bekijken, klik hieronder op ‘lees het artikel’.
In het artikel Verliefd op een fantasie in deze editie wordt gereflecteerd op de documentaire en onderzocht hoe in de wetenschap gedacht wordt over liefde en sociale media.
Lees verderIeder uur checken of er nieuwe mailtjes zijn, twitteren en de laatste updates van vrienden op Facebook bekijken: voor veel jongen mensen hoort het bij de dagelijkse activiteiten. Sociale media helpen ons onze contacten te onderhouden of zelfs een geliefde te vinden. Waar komt die behoefte vandaan en hoe beïnvloeden deze media ons liefdesleven?
Jesse van der Lee, student Interactieve Media en Journalistiek, bekeek de documentaire Liefde in tijden van internet. In dit artikel reflecteert hij hierop en onderzoekt hoe in de wetenschap gedacht wordt over liefde en sociale media.
De documentaire zelf is ook opgenomen in deze editie van Blind. Bekijk Liefde in tijden van internet, gemaakt door Bram van Splunteren voor de VPRO, hier.
Lees verderWe leven in een wereld waarin globale contacten verandert zijn van duale contacten tussen landen in een ingewikkeld en interactief netwerk. De oorzaken en gevolgen van het handelen van verschillende actoren in eenzelfde proces zijn hierdoor niet altijd meer in één oogopslag duidelijk. Zo is dat ook het geval bij het handelen in voedsel.
In de derivatenhandel, de aandelenmarkt, van voedsel heeft het doel van het opbouwen van zekerheid en verkleinen van risico’s (hedging) plaats moeten maken voor derivatenhandel dat gericht is op winst (financiële speculatie). Het gaat hierbij niet meer om het handelen in voedsel als product, maar enkel om het maken van winst op deze producten. Deze nieuwe handel brengt de nodige gevolgen met zich mee, vooral in de landen waarin de mensen het grootste deel van hun inkomen moeten besteden aan voedsel.
Hoe deze virtuele wereld van speculeren zijn uitwerking heeft in de reële wereld, wordt duidelijk om dit interview van onze redacteur Petra van der Kooij met econoom en publicist Rens van Tilburg. Vanuit rechtvaardigheidsgevoel en interesse heeft Van Tilburg voor het Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen, ofwel het SOMO instituut, onderzoek gedaan naar hoe deze financiële investeringen in voedsel de derivatenmarkten hebben beïnvloed.
Lees verderBlind bezocht het Dutch Electronic Arts Festival, een interdisciplinair festival over kunst, design en wetenschap met als thema’s de recente ontwikkelingen in contemporary technological culture en de rol van technologie in de samenleving.
Het debat over augmented society dat in het kader van dit festival op 19 mei plaatsvond in Rotterdam vormt de aanleiding voor dit artikel. De term augmented society verwijst naar het integreren van virtuele technologie in de maatschappij en het dagelijks leven, specifiek in de openbare ruimte.
Lees verderOns huidige idee van ‘virtualiteit’ is een heel ander idee dan het heersende idee bij het opkomen van het internet in de jaren ’90. Sindsdien is er op verschillende gebieden veel veranderd, zowel in hoe het web gezien wordt, als in hoe dit gebruikt wordt. In dit artikel wordt beschreven hoe de vroege internetcultuur gezien werd als nieuwe, vrije wereld waar iedereen zichzelf kon zijn en kritiek kon uiten. Tegenwoordig is het internet en de webcultuur sterk gecommercialiseerd en is deze verweven in ons dagelijks leven.
Lees verderIn dit redactioneel vind u een korte inleiding op het thema van deze editie: virtualiteit.
Daniel Doodkorte schreef dit redactioneel namens de redactie van Blind.
Lees verder