Het landschap van de Nederlandse Universiteiten is onderhevig aan maakbaarheid en verval. Zo is er sinds de jaren ’60 sprake van een democratisering van het toelatingsbeleid waardoor er meer studenten kunnen studeren. De toename van het maatschappelijke engagement van de Universiteiten heeft echter vooral tot meer marktwerking en het dalen van niveau geleid.
Volgens dr. André Klukhuhn zijn deze ontwikkelingen recent problematisch geworden. Maar een blik op de wetenschapsgeschiedenis leert dat zij zeker niet aan onze tijd zijn voorbehouden. Op verzoek van Blind neemt dr. André Klukhuhn ons in vogelvlucht mee door deze geschiedenis.
In An Inconvenient Truth presenteerde Al Gore een verontrustend beeld van hoe Nederland er over honderd jaar uit zal zien. Dankzij de opwarming van de aarde stijgt de zeespiegel en zal Nederland – zolang er niets tegen wordt gedaan – grotendeels overstromen. Gelukkig hebben wij de welvaart om onze dijken te versterken en onze waterhuishouding hierop aan te passen. Er zijn echter ook landen, zoals Peru, die niet onze sterke financiële positie hebben om wat tegen de effecten van de klimaatsverandering te doen. Wat is de invloed van de klimaatverandering op de waterhuishouding van Peru en wat zijn de gevolgen voor de lokale bevolking? In dit artikel maken Carolina Sardella en Sanne Muis een casestudy naar het bekken van de Ocoñarivier in het zuiden van Peru.
Lees verderDoor zowel natuur als cultuur wordt perfectie van de mens nagestreefd. Het natuurlijke proces van evolutie en aanhangers van de hoogmodernistische ideologie hebben eenzelfde resultaat; een zo goed mogelijk passend individu in de omgeving. Beide theorieën bewerkstelligen dit echter op hun eigen manier. Kan ingrijpen in onze natuur leiden tot de perfecte mens? En is dit streven naar de perfecte mens een gevolg van de normen en waarden van onze maatschappij?
Lees verderSensualiteit en erotiek spelen een belangrijke rol in de hedendaagse, westerse parfumcultuur. In de collectieve verbeelding gelden parfums als instrument van verleiding, hetgeen zowel tot uitdrukking komt in reclamecampagnes als in de regulering van het parfumgebruik in het alledaagse leven. Het genderonderscheid in de parfumerie is sterk verbonden aan plaats en tijd: het is een sociaal geconstrueerd, en vooral twintigste-eeuws verschijnsel dat in de loop van de tijd als min of meer vanzelfsprekend is gaan gelden. In dit artikel schetst de auteur de sociale en historische context waarin moderne olfactorische definities van mannelijkheid en vrouwelijkheid zich hebben ontwikkeld.
Lees verderBarbie is een krachtig icoon van de Amerikaanse popcultuur en speelt een belangrijke rol in de jonge jaren van veel kinderen. Haar producent, speelgoedfabrikant Mattel, heeft tot nu toe altijd geprobeerd elke associatie met seks te vermijden, soms op het krampachtige af. Tegelijkertijd draagt Barbie toch bepaalde seksepatronen uit, en fantaseren kinderen evengoed over Barbies seksleven. Gosewinkel laat in dit artikel zien wat Barbie en haar al dan niet afwezige seksualiteit ons leert over seks in de westerse samenleving.
Lees verderDe Olympische Spelen in Beijing waren met stip het grootste mediaspektakel van dit jaar. De journalistieke verslaggeving ervan ging lang niet altijd over sport, maar ook over mensenrechten, demonstraties en nationalisme. In dit artikel wordt de verslaggeving van de aanloop naar de Spelen besproken, waarbij de weergave door verscheidene omroepen en mediakanalen van de gebeurtenissen rondom de overdracht van de Olympische vlam met elkaar worden vergeleken. De symboliek van de Olympische vlam en de veelheid meningen die eraan toegekend worden zijn volgens deze auteurs kenmerkend voor het huidig mediatijdperk, waarin symboliek en representaties alomtegenwoordig, maar toch vluchtig zijn, en ‘realiteit’ in toenemende mate een relatief begrip is.
Lees verderIn de media is de laatste tijd veel aandacht voor de druk die, met name voor vrouwen, bestaat om aan het bestaande schoonheidsideaal te voldoen. Hierbij wordt veel nadruk gelegd op de plastische chirurgie en het ‘bestellen van nieuwe borsten’. Er zijn echter ook schoonheidsidealen die om minder permanente ingrepen vragen, zoals ontharing. Anneke Smelik bespreekt in dit artikel enerzijds waarom mensen steeds vaker naar het scheermes, de hars of andere middelen grijpen en anderzijds wat deze trend tot gevolg heeft.
Prof. dr. Anneke Smelik is hoogleraar Visuele Cultuur bij de afdeling Algemene Cultuurwetenschappen aan de Radboud Universiteit van Nijmegen. Zij studeerde theater- en filmwetenschap aan de Universiteit Utrecht en promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam op een proefschrift over vrouwenfilms en filmtheorie. Haar onderzoek richt zich op drie terreinen: de virtualisering van het menselijk-technologische lichaam in digitale kunst en cultuur; de relatie tussen cultureel geheugen en nieuwe media; de performance van identiteit in mode; en multimediale geletterdheid.
Lees verderHoewel de opdeling niet waterdicht is, betoogt Sander van Maas dat het concept ‘schoonheid’ uiteenvalt in meerdere categorieën. Naast de gewone, ‘ordinaire’ vorm van schoonheid, en de sublieme schoonheid, introduceert de schrijver een derde concept: de ‘affirmatieve’ schoonheid. Deze schoonheid kent geen precedent en dwingt je tot een sprong in de onbekende terreinen van je emoties. Affirmatie leidt men naar het onbekende en is daarom in potentie verregaand en gevaarlijk.
Dr. Sander van Maas is voorzitter van het Nederlands Genootschap voor Esthetica en hij is werkzaam binnen de leerstoelgroep Muziekwetenschap binnen de Faculteit voor Humanistiek van de Universiteit van Amsterdam. Als postdoc onderzoeker is hij op het moment betrokken in het project ‘New Music and the Turn to Religion’. Daarnaast onderwijst hij Muziek Esthetica aan het Conservatorium van Amsterdam. Van Maas’ publicaties bevatten onder meer een interdisciplinaire studie over Olivier Messiaen met de titel Doorbraak en Idolatrie: Olivier Messiaen en het geloof in muziek (Delft: Eburon, 2003).
Lees verderIn klassieke sprookjes strijden de goeden tegen de kwaden, wit tegen zwart. Grijs bestaat niet. Maar in de wereld om ons heen is puur kwaad of goed moeilijk te vinden. Een crimineel is niet per definitie een slecht iemand. Een slechte daad, zoals stelen, kan een dief doen voor een goed doel, zoals het in…
Lees verderVan 20 januari tot en met 30 april 2007 was er in het Gemeentemuseum Den Haag een ode aan the Sixties. Aan de hand van allerlei objecten, beeld en geluid kon de bezoeker zich laten onderdompelen in dit decennium dat alweer zo lang voorbij lijkt. De jaren zestig worden nog altijd met name geassocieerd met rebellie, het doorbreken van taboes, het schoppen tegen conventies. Jetske van Heemstra bezocht deze tentoonstelling en vraagt zich af deze rebellie wel precies inhield wat wij denken, en of wij er in deze tijd nog altijd lering uit trekken.
Jetske van Heemstra studeert sinds 2003 Sociologie en Psychologie aan de Universiteit van Amsterdam.
Lees verder