De opkomst van het internet heeft enorme veranderingen in de samenleving teweeggebracht. Dit heeft ook gevolgen voor het onderwijs. De denktank Nederland Kennisland uit Amsterdam houdt zich bezig met projecten die eraan bijdragen van Nederland een Kennisland te maken. Hanneke Posthumus interviewde Syb Groeneveld over Kennisland om de mogelijkheden van digitaal leren.
Hoe moeten we leren in onze snel veranderende samenleving? Op deze vraag probeert het ‘nieuwe leren’ een antwoord te geven. Momenteel is er veel onenigheid over of het nieuwe leren wel werkt. In dit artikel zal prof. dr. P.R.J. Simons, die samen met anderen de term nieuw leren introduceerde, uitweiden over wat hij hiermee bedoelt en zal hij de huidige kritiek op het nieuwe leren belichten.
Een van de belangrijkste veranderingen in het middelbare onderwijs is de overgang geweest van de klassikale les naar het zelfstandige werken in het studiehuis. Het idee: leerlingen zouden hierdoor betere studievaardigheden ontwikkelen. Zelfstandig leren leren en met een breed vakkenpakket zodat ze in staat zullen zijn om snel nieuwe kennis te kunnen opdoen. Het afgelopen jaar heeft het studiehuis echter veel aandacht gekregen in de media. Veel kritiek, het studiehuis is toch niet wat men gehoopt had dat het zou zijn. Maar, waar is men eigenlijk niet tevreden mee? Waarin ligt de kritiek en op welke overtuigingen is deze eigenlijk gebaseerd?
Een nacht doorfeesten en ‘s ochtends een tentamen maken lijkt een slechte combinatie: je aandacht erbij houden gaat tenslotte minder makkelijk als je moe bent. Maar wat is precies het verband tussen vermoeidheid en aandacht(sgebrek)? In dit artikel geeft Anna Hoekstra het antwoord op deze vraag, door onder andere te kijken naar hoe verschillende disciplines ‘vermoeidheid’ en ‘aandacht’ definiëren en door dieper in te gaan op aandachtsstoornissen.
Vanaf de tijd van Plato is het cruciale belang van imitatie voor het functioneren van de mens onderschat. De ontdekking van ‘spiegelneuronen’ bracht hier voorgoed verandering in. Spiegelneuronen zijn hersencellen die geactiveerd zijn zowel wanneer een subject een bepaalde beweging uitvoert als wanneer hij diezelfde beweging bij een ander persoon observeert. In dit artikel bespreekt Simon De Keukelaere de verandering in onze visie op het fenomeen imitatie en laat zien hoe nabootsing de bron kan zijn van zowel empathie als geweld.
Kinderen kunnen al op jonge leeftijd verschillen in aantal onderscheiden. Zowel dit getalbegrip als ruimtelijk inzicht zijn van belang als kinderen leren rekenen. Fenna van Nes geeft een overzicht van psychologisch onderzoek naar rekenvaardigheden bij jonge kinderen. Om een beter beeld te krijgen worden resultaten uit het psychologisch onderzoek gecombineerd met neurologisch onderzoek naar hersenactiviteit.
Internetdaten: iets voor wanhopige nerds of een handige moderne manier om de juiste partner te vinden? In deze column schetst Olaf Penne een positief beeld van de wondere wereld van het internetdaten.
Mantelzorg is een actueel onderwerp. Tegen alle verwachtingen in blijkt mantelzorg de afgelopen jaren te zijn toegenomen. Maar wat is mantelzorg eigenlijk? Wat zijn de mogelijke bedreigingen voor mantelzorg in Nederland en hoe probeert de overheid daarmee om te gaan. En waarom verrichten mensen überhaupt mantelzorg? Op deze vragen geeft Hanneke Posthumus in dit artikel een antwoord.
Lange tijd heeft men gedacht dat seksuele selectie alleen een zaak was van onderlinge competitie tussen mannen. Duidelijk is nu dat de uitverkiezing door het vrouwtje zeker zo’n grote rol speelt. Bij de pauw is geconstateerd dat de hennen de haan met de mooiste en langste staart de eer gunnen. In onderzoek werd aangetoond dat het nageslacht van mannetjes met de langste sleep, ondanks deze formidabele handicap, de grootste overlevingskans heeft.
Bij veel andere diersoorten heeft de vrouwelijke sekse ook een voorkeur voor de uitbundigst baltsende, mooist zingende en kleurrijkste macho’s. De situatie bij de mens lijkt niet anders. Moeten mannelijke dieren het nog vooral hebben van risicovolle handicaps als ornamenten (geweien, hoorns, veren), zang, balts en waaghalzerig gedrag, voor de mensenvrouw echter is het relatief nieuwe selectiecriterium sociale intelligentie (originaliteit, creativiteit, humor) geïntroduceerd. Fysieke kracht, uiterlijk en lef zijn echter niet helemaal onbelangrijk. Vooral rond de eisprong winnen eigenschappen met een hoog baviaangehalte weer aan gewicht.
In dit artikel analyseert Elisa Hermanides met behulp van de theorieën van Stefan Hertmans de controversiële roman Les particules élémentaires (Elementaire deeltjes) van de Franse schrijver Michel Houellebecq. De roman gaat onder andere over de angst van de mens om zijn eigen aftakeling onder ogen te zien en de absurde lichamelijke schoonheidseisen die door de samenleving aan het individu worden gesteld. Deze problematiek zou een voortvloeisel zijn van de idealen van de hippiebeweging die in naam van de vrije liefde eind jaren zestig zorgden voor de seksuele revolutie.
Na de publicatie van de roman in 1998 werd Michel Houellebecq zowel in zijn eigen land als daarbuiten een bekend en veelbesproken schrijver. Zijn controversiële werk werd door de één de hemel in geprezen, door de ander afgekeurd als extreem rechts, racistisch of antifeministisch. Houellebecq is zonder twijfel een provocateur die volgens eigen zeggen zelfcensuur vermijd door zich voor te stellen dat hij na de publicatie van zijn boek geen mens meer zal zien. Wat de lezer ook van het boek moge vinden, Elementaire deeltjes kan hem niet ongemoeid laten.