Taal als vanzelfsprekend instrument – zonder meer?

De diagnostiek van tweetalige kinderen met een mogelijke taalstoornis is een hachelijke zaak omdat de effecten van tweetaligheid en taalstoornis op de taalproductie moeilijk te ontwarren zijn. Daarom stelt men zich regelmatig de vraag of tweetalige kinderen met een mogelijke taalstoornis wel terecht in het reguliere dan wel speciale onderwijs verblijven. Criteria voor de diagnostiek van tweetalige kinderen met een taalstoornis zijn dus hard nodig. In dit artikel beoogt Antje Orgassa het probleem te benaderen door het in factoren te ontleden en deze methodologisch verantwoord te vergelijken.

Lees verder

Onbegrip in de rechtbank

Bij het lezen van de taal van juristen zal het vrijwel iedere niet-jurist duizelen. Een voorbeeld:

In dit vijand-stereotype is veelvuldig een instrument gezien om (…)’aan justitie in haar oorlog tegen “de vijand”, steeds meer middelen en bevoegdheden toe te kennen en “de vijand” steeds verder te ontwapenen in de zin van diens rechtbescherming steeds verder af te nemen’, dit alles tegen de principes van de rechtstaat in, dat alle burgers, ook wie de wet heeft overtreden of wie daarvan verdacht wordt, rechtsbescherming tegen de overheid toekomt, en dit met het gevaar dat de vrijheid van de burgers zal worden ondergraven door te ingrijpende bevoegdheden van de overheid. (Kelk, C., Humaniteit als strafrechtelijk principe: een tour d’horizon, in: Wegingen van ‘t Hart, Deventer, 2002)

Zinnen als deze zijn geen uitzondering. In hoeverre komt dergelijk taalgebruik ook in de rechtspraktijk voor en wat voor invloed heeft dit op het begrip van de zitting door de verdachte? Hierbij is het interessant naar het begrip van jongeren te kijken, zij zullen immers nog meer moeite hebben met juridisch taalgebruik.

Lees verder

Organizational discourse in de affaire Lubbers

In wetenschapsgebieden als linguïstiek is het verschijnsel ‘taal’ een onderzoeksobject dat als het ware in isolatie bestudeerd kan worden. Taal is echter eveneens een onmiskenbaar belangrijk onderdeel van de meest alledaagse bezigheden in onze samenleving. Jelle Zoon laat zien dat men invloed kan uitoefenen op het karakter van onze sociale omgeving door taal op een bepaalde manier te gebruiken. Hij heeft onderzocht hoe het gebruik van taal heeft bijgedragen aan de vorming van een bepaalde sociale realiteit rondom de beschuldiging van seksuele intimidatie door Ruud Lubbers. Hierbij onderscheidt hij acht verschillende tekstuele middelen die hebben bijgedragen aan het ontstaan van een ‘mannelijk perspectief’ in de berichtgeving met betrekking tot deze affaire.

Lees verder

Taal in stad en land

Voor sommige taalkundigen is een dialect niet meer dan ‘een taal met pech’. Voor anderen is het echter een interessant studieobject dat ons veel kan leren over bijvoorbeeld bevolkingsopbouw en klassenstrijd. In dit artikel geeft Nicoline van der Sijs een geschiedenis in vogelvlucht van dialecten in Nederland en België, die ondanks de globalisering nog steeds leven en volop in de belangstelling staan.

Lees verder

Remode(l)ling Reality

Welk rol zou kunst kunnen vervullen binnen de wetenschap? In dit artikel onderzoekt Tine Wilde hoe de verbeelding ons kan helpen om complexe problemen inzichtelijk te maken. Ze betoogt daarmee een interdisciplinaire samenwerking tussen kunst, wetenschap en filosofie.

Lees verder

Evolutionaire psychologie: hypothese of verhaaltje?

Evolutionaire psychologie kan interessante verhaaltjes vertellen, maar die doorgaans niet uitwerken tot wetenschappelijke hypotheses. In dit artikel gaat Auke Pols dieper in op dit standpunt van evolutietheoreticus Lewontin en behandelt hij de valkuilen die een evolutionair psychologisch onderzoeker op zijn pad kan vinden. Tenslotte komen de specifieke problemen van een evolutionair psychologische verklaring van taal aan bod.

Lees verder

De Kunst van het Kennis Maken

In dit artikel gaat Johan van Benthem op zoek naar de studie van kennis en informatie binnen een moderne universiteit. Hierbij overschrijdt hij de traditionele faculteitsgrenzen en laat zien dat kennis voortkomt uit een samenwerking van verschillende vakgebieden.

Lees verder