Soms is het alsof studenten in een parallel universum leven. Het is een wereld die lijkt op de onze, maar met net even andere normen, waarden en waarheden. Het is de wereld die opdoemt door de mist van miscommunicatie die hangt boven papers en examenantwoorden. Ik heb haar lief, deze wereld van studentenuitspraken, hoewel meer Jack Vance dan Douglas Adams. Het fijne ervan is niet alleen dat ze een onverwachte bril biedt om naar onze wereld te kijken, maar ook dat ze – oh, guilty pleasure – de sublieme aantrekkelijkheid van de horrorfilm in zich heeft.

Het is een fascinerend angstaanjagende plek waar kannibalisme aan de orde van de dag is: ‘In dit geval is het vrouwelijk lichaam niet alleen bedoeld voor de consumptie van de man’, doet veel vragen rijzen, maar is nog lang niet zo onheilspellend als ‘White trash roept een carnavalesque beeld op over het verorberen van grote hoeveelheden eten, drinken, drugs, fundamentalistische Christenen en mensen die de doden aanbidden.’ Hier kan er dan ook een stevige strafmaat gehanteerd worden, mits dit economisch haalbaar is: ‘Het overtreden van het online copyright wordt niet meer gedaan door organisaties, maar door individuen. Het terechtstellen van deze individuen kost veel geld en maakt het uitvoeren van het copyright niet rendabel.’ Het is tevens een wereld waar: ‘ouderen meer belang hechten aan criminaliteit.’

Maatschappelijke waarden kunnen opvallend afwijken van de onze. Hier is het niet bijzonder om een studie uit te voeren naar ‘wat de mogelijkheden van een videogame zijn om de seksistische stereotypering van huwbare en intellectueel onbekwame vrouwen te bevorderen’, of naar ‘de positieve houding tegenover verkrachting.’

Soms gelden er andere definities dan wij kennen, en betekent privatisering bijvoorbeeld ‘de toegenomen aandacht in de media voor het privéleven van politici.’ Ook verwarrend voor onze wereld: ‘als de jongeren de enge film kunnen relativeren is deze minder eng: dit is de Relativiteitstheorie.’ Gelukkig kan een duidelijk illustratie bij zo’n term helpen: ‘Voorbeelden van lage klassen zijn vrouwen, donkere personen en armen’, zo begrijpen wij dan.

De historische achtergronden zijn vaak herkenbaar, maar duidelijk is dat de geschiedenis zich op deze plaats in een andere volgorde ontvouwt dan bij ons: ‘Volgens Aristoteles komen online vriendschappen niet in aanmerking als ‘perfecte vriendschap’. Het blijkt vaak dat ze ons al vroeg ver vooruit waren in hun culturele ontwikkeling: ‘Het begrip fandom is gelijktijdig met het huidige sterrensysteem ontstaan.’ Nederland heeft daarbij soms een verassende invloed in de wereld gehad: ‘in navolging van Baantjer, hebben in de loop der jaren ook Amerikaanse misdaadknallers hun intrede gedaan.’

De kunsten spelen een grote rol in het dagelijks leven van dit parallel universum, zo blijkt bijvoorbeeld uit de observatie: ‘De vrouw zegt een verhaal in dichtvorm op, wat typerend is voor vrouwen van een wat oudere leeftijd.’ Voor vrienden op Facebook schijnt zelfs het volgende te gelden: ‘De vriend wordt van de achterkant van de technologie gerepresenteerd als enen en nullen waarbij elke combinatie al dansend een algoritme vormt.’ Onder de bevolking heerst een enorme waardering voor het visuele: ‘Hoe groter de overeenkomst tussen het gelaat van de verkoper en het geadverteerde product, hoe groter de koopintentie zal zijn.’

Natuurlijk behoort deze parallelle wereld niet alleen toe aan de student. Ergens moet zij bestaan, en wellicht probeert ze met ons te communiceren. Zij sluimert in ons onbewuste. We doen allemaal wel eens een uitspraak over haar, die ons bij nalezen soms tot afschuw stemt, en tegelijk herkenning oproept. Oftewel: ‘De realiteit van de horrorfilm is hoog vergeleken met ons echte leven.’

Alle citaten in bovenstaand stuk komen uit 15 jaar papers, essays en examens van studenten aan verschillende instellingen.