Kun je ons misschien vertellen hoe je bij Soliya, een programma voor digitale uitwisseling tussen studenten in het Midden-Oosten, Azië en het Westen, terecht bent gekomen en wat je rol hierin is?

“In 2007 kwam ik voor het eerst in aanraking met Soliya, toen ik de eerste editie van het vak volgde. Doordat ik in Israël heb gewoond met mijn ouders, in Jerusalem, heb ik een grote interesse in het Midden-Oosten.

Toen kwam dit vak en dacht ik wow, dat is interessant. Het is heel anders dan alleen de boeken openslaan en daar een discussie over houden met je docent. Soliya zorgt voor een andere methode van onderwijs, omdat je in gesprek gaat met mensen uit het Midden-Oosten, Azië en Amerika over hele uiteenlopende onderwerpen, zowel op persoonlijk als wetenschappelijk vlak. Wij waren een van de eerste universiteiten in Europa die meededen. Het programma is sindsdien enorm gegroeid. Er doen inmiddels meer dan 100 universiteiten mee.

De Amerikaanse oprichters van Soliya, Liza Chambers en Lucas Welch, kwamen allebei uit een andere hoek. Liza uit de conflicthoek, zij was politicologe, en Lucas was programmamaker voor radio en tv. Ze merkten allebei dat er een ontzettend gekleurd beeld van het Midden-Oosten gegeven werd en dat we studenten die de toekomst hebben, in gesprek moeten laten gaan: een gesprek tussen Amerika en het Midden-Oosten. Lucas had een tijd in de Westbank gezeten en had zich daar gerealiseerd dat er daar een heel ander beeld over de Verenigde Staten was en andersom ook. Toen is getracht om door studenten met elkaar te laten praten andere verhalen de wereld in te brengen en een ander beeld te vormen. Aan de UvA hield uiteindelijk de docent die het vak gaf ermee op. Toen heb ik eerst als student-assistent bij het vak gewerkt en vervolgens ben ik gevraagd docent te worden. In het Midden-Oosten heb ik onderzoek gedaan naar dialoogprogramma’s, wat bij het Soliya programma aansluit. Hier richt ik me vooral voornamelijk op hoe je mensen kan bereiken die zelf niet in dialoog gaan, maar dingen horen van de mensen die met elkaar in gesprek gaan en daardoor heel anders gaan denken?

Wat mij ontzettend aanspreekt aan Soliya, is dat studenten communiceren via een online platform en hierdoor persoonlijk van gedachtes wisselen. Ze kunnen elkaar vragen stellen over religie, of waarom je een hoofddoek draagt, of de vraag of je in het Midden-Oosten ook mag scheiden. Het hoeft niet alleen over politiek te gaan, of over een Oost-West verhouding. Je krijgt echt een kijkje in de wereld van een ander, en realiseert je dat we allemaal mensen zijn, dat we allemaal op elkaar lijken. Soliya is er om stereotypes te weerleggen en je tot het inzicht te laten komen dat een student in Jordanië heel anders is dan een student uit Egypte. Het Midden-Oosten wordt vaak gezien als een geheel, maar iedereen is heel anders, ook al is iemand Moslim of atheist. Iedereen is uniek.”


Kun je duiden waar je liefde voor het Midden-Oosten vandaan komt?

“Mijn liefde voor de regio is ontstaan doordat het mij overdonderd heeft met andere ideeën. Bijvoorbeeld, de omgangsvormen tussen mannen en vrouwen in het Midden-Oosten worden in het Westen vaak bekritiseerd en in een negatief daglicht gesteld. Terwijl juist in het Midden-Oosten de vrouw enorm vrouwelijk is. Als vrouwen onder elkaar zijn, zijn ze ontzettend met elkaar bezig. Er ging een wereld voor me open en het voelde als een warm bad toen ik daar deel van uit mocht maken. Wat ik ook erg bijzonder vind, is dat in het Midden-Oosten veel meer samen gedaan wordt en voor elkaar gezorgd wordt. Dat staat haaks op onze individuele samenleving.”


Wat is het ultieme doel van Soliya?

“Het doel van Soliya is om de dialoog aan te gaan, waardoor mensen elkaar kunnen ontmoeten en leren kennen. Daarnaast wil het een stuk herkenning teweegbrengen en je te laten nadenken over je eigen identiteit en denkbeelden. Je identiteit wordt vaak gevormd door de ander. Door met anderen te praten, kan je jezelf op een nieuwe manier zien. Je vraagt jezelf af hoe je aan ideeën komt. Het vak is belangrijk voor de vorming van een wereldbeeld van studenten. Dit horen we ook vaak van studenten die het vak gevolgd hebben. Het doel is dan ook om hen via een dialoog te verrijken om daar vervolgens op te reflecteren. We zien dat het vak echt iets doet met studenten.

Je kunt het zien als kijk in een andere wereld, maar dan zonder dat je ver weg moet. Wij in het Westen hebben vaak wel het geld om daar naartoe te gaan maar die mensen daar niet. Voor veel studenten uit het Midden-Oosten en Azië is dat vaak niet weggelegd. Bovendien gaan Amerikanen niet zo snel naar het Midden-Oosten, dat zou wel eens gevaarlijk kunnen zijn. Wij als Europeanen gaan nog wel naar Israel of Jordanië. Het is een hartstikke mooi gebied en natuurlijk erg interessant . ”


Wat zou volgens jou als docent de ideale student uit Soliya moeten halen?

“Soliya is een platform waarbij je zelf veel inzet moet tonen, om er veel uit te halen. Als je niets geeft, krijg je ook minder terug. Voordat je onderdeel wordt van een online groep, krijg je lessen over gespreksdynamieken en wordt er aangegeven wat er wel en niet besproken wordt en waarom. Waarom sommige mensen hun mond vaker open doen dan anderen. Europeanen nemen wellicht vaker het voortouw in de online sessies. In de online groep ga je praten over religie en conflict, maar ook over wie jij bent. Je praat zowel met een grote groep, als één op één.

In de klassikale werkgroep worden vervolgens verscheidene thema’s besproken, zoals bijvoorbeeld het Israël-Palestina conflict, maar ook identiteitsvorming. De lessen zijn ter ondersteuning van de theorieën, waarin we over discussiëren en soms rollenspellen uitvoeren. Hierna reflecteren we hier als groep op en kom je tot het inzicht waarom je soms in bepaald gedrag vervalt. Ik vind het heel belangrijk om de lessen een interactieve component te geven, omdat ik het belangrijk vind om niet alleen over bepaalde onderwerpen na te denken en te lezen maar het ook te voelen, te ervaren en daardoor er op een andere manier mee om te gaan. Dit mis ik op de universiteit. Er is een oefening, het maskerspel, dat gaat over vooroordelen in de omgang als het gaat om cultuur en identiteit. Je ziet dat er dan iets gebeurt met mensen. Ik probeer eyeopeners te geven omdat de visie van mensen doorwerkt in hun gedrag.

Soliya is onderdeel van de minor Midden-Oosten en Conflictstudies en is hier een ware toevoeging op. Ook als je weinig kennis hebt over het Midden-Oosten kan het vak een ware eye opener zijn en wordt je bijgepraat over veel verhalen uit het veld. Ook bèta-studenten zijn dus van harte welkom!”



Soliya is een erg interdisciplinair vak, kun je daar iets meer over vertellen?

“Inderdaad, Soliya put uit veel verschillende disciplines: bijvoorbeeld Internationale Betrekkingen, Politicologie, Sociale Psychologie, Antropologie en Religiestudies. Het gaat over groepsprocessen, hoe ga je met de ander om. Over je denkwijze, wie je bent, hoe je ten opzichte van de ander staat en hoe je omgaat met interculturaliteit. Deze disciplines staan niet los van elkaar, maar door deze samen te betrekken ontstaat er integratie. Daarnaast is Soliya uniek doordat het niet alleen theorie en praten is, maar juist door te doen komen de disciplines samen. Een interdisciplinaire benadering is overigens ook nodig om problemen als het Israël-Palestina conflict te bespreken, aangezien een conflict als dit uit vele lagen bestaat. Bijvoorbeeld een thema zoals racisme, waar je eigenlijk nooit iets over hoort, is gaande in de Israelische samenleving en heeft grote impact daar. Binnen Soliya wordt geprobeerd om problemen vanuit alle hoeken te bekijken.”


Hoe zie je Soliya in de toekomst en heeft het een rol in de huidige ontwikkelingen in het Midden-Oosten?

“Naar mijn mening is het zeker binnen de universiteit belangrijk voor studenten om niet alleen in aanraking te komen met de stof, maar ook het werkveld in te gaan. Dit wordt door de nieuwe manier van educatie, door gebruik te maken van het online platform en sociale media gefaciliteerd voor de studenten. Het is een nieuwe manier van lesgeven. Het hele idee achter Soliya is dat mensen de dialoog aangaan en verwarring veranderen in wederzijds begrip en contact.

In het vervolg zou Soliya gericht kunnen worden op een bepaald thema, waarover dan naast studenten ook professionals wereldwijd op een gelijkwaardige manier met elkaar de dialoog aan kunnen gaan.

Als je het hebt over de inhoudt vind ik dat er veel meer van dit soort programma’s moeten bestaan waar mensen met elkaar praten over de thema’s die echt belangrijk zijn. Er zou ook ingezoomd kunnen worden op specifieke thema’s zoals democratie in het Midden-Oosten. Mensen zouden het daar op een gelijkwaardige manier over moeten hebben.

Wat ook interessant is aan Soliya is dat dit vak aan elke universiteit op een andere manier gegeven wordt. Overal wordt op een andere manier geleerd, er wordt andere academische literatuur gebruikt, waarover je dan in discussie kunt gaan. Je wordt zo gevormd in je studententijd. Ik hoor studenten vaak zeggen: ‘Dit is een vak waardoor ik heel anders naar de wereld ben gaan kijken.” Dat is eigenlijk ook precies mijn doel. Ik probeer van alles aan te reiken en te reflecteren op het dialoogproces en hopelijk gaat uiteindelijk dat wat je leert echt iets met de studenten doen.”


Waarom zouden studenten voor Soliya moeten kiezen?

“Soliya biedt studenten wereldwijd de kans om thema’s anders te zien dan wat ze in de krant lezen, zodat ze daar een goed onderbouwde mening over kunnen vormen. Tijdens dit vak leer je ontzettend veel, en het is anders dan je normale universiteitsvak, doordat er veel interactie is. Ik vind het belangrijk dat de lessen meer bieden dan alleen kennis opdoen. Er wordt eerst een veilige situatie gecreëerd, waarna je echt de diepte in gaat. Jouw mening telt. Over bepaalde standpunten zal je het misschien niet eens worden, maar het communiceren over moeilijke thema’s en uitkomen op een ‘agree to disagree’ is dan ook een van de belangrijke leerpunten van Soliya.

Daarnaast wordt er ook jaarlijks een excursie georganiseerd, zo zijn we al eens naar de Vluchtkerk geweest en gingen we dit jaar naar het Humanity House. Dit is een ervaringstentoonstelling, waarbij je even in de huid van een vluchteling kruipt en je leert wat dit met je doet. Voor volgend jaar is het nog een verrassing!

Er is sinds dit jaar ook een Honours-variant van het vak, waarbij de onderzoekscomponent meer aandacht krijgt. Verder zoomt Soliya in op de actualiteit, er is altijd veel gaande in het Midden-Oosten. De brandhaard verschilt echter en deze conflicten brengen nieuwe verschuivingen en dynamieken met zich mee, voor de staat en voor de burger in het Midden-Oosten.”


Overtuigd! Wanneer kunnen studenten zich weer inschrijven?

“Het vak wordt in het tweede semester in blok 4 en 5 gegeven, dus studenten kunnen zich begin december inschrijven zodra SIS open gaat. In deze acht weken durende cursus heb je eens per week de online discussiegroep en zijn er de theoretische lessen.”

Judith, namens de voltallige reactie bedankt voor het warme en gezellige interview!
Mocht je meer willen weten over Soliya, neem dan een kijkje op de website http://www.soliya.net of neem een kijkje in de studiegids!